น
ักบัตรนี้
พระองค์ทรงมีความสว่างสวรรค์แจ่มแจ้ง
ตรงกันข้ามจากชนทั้งหลายอื่น
ซึ่งความแจ่มแจ้งของเขา
ก็คือความงมอยู่ในที่มืดชนิดใดชนิดหนึ่ง
บัตรนี้
พระองค์ทรงตื่นจากหลับ ตรงกันข้ามจากความตื่นของคนเหล่า
อื่น ซึ่งความตื่นของเขาเป็นเพียงอาการของการละเมอเพิศฝัน
บัดนี้พระองค์ส่งประกอบกว่าได้ความรู้อันต่างจากค
วามรู้ของชนเหล่าอื่น ซึ่งที่แท้ความรู้ของชนเหล่
านั้นเป็นเพียงความเง่างายชนิดใดชนิดหนึ่งเท่านั้น
นับแต่การนี้
พระองค์ได้ส่งรู้แจ้งแทงตลอด
ในความหมายอันแท้จริงของชีวิตอย่างทั่วถึง
ตั้งแต่มูลราคขึ้นไปทีเดียว
บัดนี้พระองค์ได้ส่งทราบว่า ทําไมมนุษย์เราจึงต้
องเกิดแล้วเกิดเหล่า ตายแล้วตายเหล่า อยู่ร่ําไป
และส่งทราบว่า ทําอย่างไรมนุษย์เหล่านั้น จักทําค
วามทนทรมานเพราะการเกิดและตายนี้ให้สิ้นสุดลงได้
สิ่งแรกที่สุด
ซึ่งพระองค์ได้ส่งเห็นอย่างชัดแจ้ง ด้วยยานอันคมก
ล้าของพระองค์ นะที่ประทับภายใต้ต้นโภในคืนนี้นั้น
ก็คือลําดับอันยาวยืดแห่งการเกิดและการตายของพระองค์
ตลอดกลับตลอดกันเป็นอันมารย์ ว่าได้เคยซอง เก
ิด เป็นสัตว์มีรูปกายต่าง ๆ กันมาแล้วทุกชนะถึง
ได้เคยมีชีวิต ต่าง ๆ กันมาแล้ว ครบทุกแบบ
ทั้งอย่างต่ําและทั้งอย่างสูง
ถั้งอย่างเลวและทั้งอย่างปร��
สะสวนการเกิดครั้งสุดท้ายได้สงมีกําเนิดเป็นพระอ
โหรดของพระเจ้าสุดโธถนะและพระนางซิริปมหามายานี้
ความเห็นแจ้งในข้อนี้ เรียกชื่อว่า
บุเพณิวาสานุสติยา
พระองค์ได้ทรงเพ่งพิจารณาด้วยหยาดอันแรงกล้าต่อไปอีก ก
็ได้ทรงสร้างถึงข้อทิศสัตว์ทั้งหลายได้เกิดมาแล้วตายไป
และไปกําเนิดในที่อื่นอีก ตามแต่กรรมที่ตนได้กระทําไว้โดยลักษณะอย่างไร
เจ้านั่งรร definitively saw the Hearing
people started to experience happiness
because he himself had done so much good thing and hear sadness
because of the evil nature of his doing.
เพราะองค์ได้ทรงเห็นชัดว่าทั้งหมดนี้
เป็นเพราะกรรมของสัตว์นั้นๆเอง
หาใช่สิ่งอื่นได้ไหม
ที่ทําให้เกิดเป็นสุขหรือเป็นทุกข์ ในโลกนี้และโลกอื่นทุกๆโลก
ความเห็นแจ้งในลักษณะเช่นนี้เรียกว่า จุตุปปาตยาน
และในที่สุด
สิ่งสุดท้ายและยิ่งใหญ่ ที่พระองค์ได้ทรงประสบในคืนอันสําคัญนั้น
คือพระองค์ได้ทรงสาบและได้ทรงเห็นอย่างชัดแจ้ง
ปราสาจากความสงสัยอย่างสิ้นเชือง
ว่ามันไม่เป็นการถูกต้องปลอดภัยแต่อย่างไร
ในการที่มนุษย์เราจะปล่อยชีวิตนี้
ให้เป็นไปตามความเปลี่ยนแปลงของโลกอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
และว่าไม่เป็นความดีแต่เยังไร
ในการที่มนุษย์เรา
จําต้อง
เป็นผู้ซึ่งประเดียวสุขประเดียวทุกข์ขึ้นขึ้นล
งลง เหมือนเรือลําน้อยๆ ลอยไปในทะเลอันมีคลื่นลม
โรงได้สงสากว่า เหตุซึ่งทําให้คนเราเกิดมาเพื่อกระโจนขึ้น กระโจนลง
ไปตามคลื่นแห่งความเปลี่ยนแปลงในโลกนี้นั้น
เป็นเพราะคนเหล่านั้น ลงรัก และลงติดในความส
ุขอันเป็นมายาซึ่งเกิดขึ้นเล็กๆ ๆ เป็นครั้งๆ
ในโลกนี้
พระองค์ได้สงเห็นว่า สัปปะศัสต์ติดอยู่ในบว
งของการเวียนเกิดในโลกนี้ เหมือนเนื้อติดบวง
เพราะมัลละโมบในเหยือเล็กๆ ๆ ที่เขาวางไว้ล่อมัน
และพระองค์ได้สงสาติอีกว่า ถ้าคนเราไม่ป
ระสงจะติดอยู่ในวงของการเกิดเช่นนี้แล้ว
ก็มีหนทางเดียวเท่านั้น
กล่าวคือ การดับเสียซึ่งความตกลามต่อความ
เพลิดเพลินทุกๆ อย่างที่เขาได้พบได้เห็น
และไม่ปล่อยตัวให้ตกจมลงไปในสิ่งซึ่งยั่วยวน
และไม่ปล่อยตัวปล่อยใจให้เทเยอธยานไป
ตามสิ่งที่โลกนี้มีไว้ยั่วมนุษย์
และต่อจากนั้น พระองค์ได้สงสาปถึงหนทางซึ
่งเมื่อบุคคลใดได้ปฏิบัติตามถึงที่สุดแล้ว
จะสามารถทําให้ตนลีกห้างจากความเทเยอธยานและความ
หมกจมอยู่ในอารมณ์แห่งความยั่วยวนเหล่านั้นได้
แต่จะสามารถลุกถึงความสุขอันแท้จริงและถาวอร์ด
กล่าวคือ
พระองสุน Engineer
ท
างossen
ทางonie
ผลงาน
วิ peel
หลักมูลเหตุของความทุกข์
และวิธีดับมีองค์แปด
ลาวนี้รวมเรียกว่า
อาสวักขยะหยาก
ส่วนประกอบประการที่หนึ่งของหนทางอันประเสริฐประกอบไปด้วยองค์แปดประการ
ซึ่งจากดําเนินไปให้พ้นจากสิ่งชั่วร้าย
ทุกชนิดตามที่พระองค์ส่งสอนั้นเรียกว่า
ถึงเห็นทุกสิ่งๆ ในโลกนี้
แม้กระทั่งความเป็นอยู่ของผู้นั้นเองว่า เป็นสิ่งที่เปลี่ยนปลายอยู่เสมอ
ไม่มีความเป็นแก่นสาน และความถาวรที่แท้จริง
ถ้าเราให้เคียงผู้หนุ่มนี้ตรงับการทําค
วามดีจะนําไปสู่ความทุกธรรมานอย่างเดียว
ถ้าหากเราไปหลงติดพันมันยังใกล้ชิด
sceneantอันถูกต้องนี้
ยังหมายความไปถึงการเห็นว่าความดีย่อนนําไปสู่ความสุข และความช
ั่วย่อนนําไปสู่ความทุกทุปเสมอไปทั้งในโลกนี้และโลกอาจ入 hora span
ประกอบประการที่ ๒ ของ หลวลทางอันประกอบ
ไปด้วย ๓ ประการนั้น เรียกว่า สัมมาสันกปะ
คือ ความมุมมายอันถูกต้อง
หมายถึง เมื่อได้เห็นสิ่งต่างๆทุกสิ่งในโลกนี้ว่าเป็นอย่างไรโดยแท้จริง
แล้วก็ถอยห่างออกมาเสียจากการเข้าไปม
วเมาคลุกคลีอย่างหลงไหลในสิ่งเหล่านั้น
ว่าachelorות상을นuty lot, ค่วะมุหมายอันถูกต้องนี้
ยังหมายถึงความไม่มุ่งจะทําร้ายเบียดเบียนสัตèresทั้งหลายซึ่ง ล้วน
แต่กําลังหลงไหลอยู่ในโลกนี้จนได้รับความทุกข่ายทั้ง ทางกายและทางใจ
ส่วนประกอบประการที่ 3 ของหนทางอันประกอ
บไปเดียวองค์ 8 ประการนั้นคือ สัมมาวาจา
ส่วนประกอบประการที่ 3 ของหนทางอันประก
อบไปด้วยองค์แปดประการนั้นคือ สัมมาวาจา
ได้แก่การพูดจาที่ถูกต้อง
หมายถึงการพูดจริง
พูดไพระ
พูดให้เกิดความรักใคร้สามะขี่
และพูดแต่สิ่งที่มีประโยชน์ กล่าวอีกอย่างหนึ่งก็หมายถึงการเว้นจาก
การพูดเท็จ พูดหยาบคาย พูดยุยงให้แตกร้าว และพูดอย่างเคล่าๆ ไร้สาระ
ส่วนประกอบประการที่ 4 ของหนทางอันประกอบไปด
้วยองค์แปดประการนั้นเรียกว่า สัมมากัมมันตะ
หรือการกระทําที่ถูกต้อง
หมายถึงการเว้นเสียจากการฆ่าการลักขโมยการ
ล่วมเกินของรักของผู้อื่น และการดื่มน้ําเมา
ซึ่งทําให้ผู้ดื่มไร้สติจนถึงกับทําสิ่งต่างๆ ซึ่งใครๆ ก็ไม่ปราธนาให้ทํา
ของหนทางอันประกอบด้วยองค์แปดประการนั้นคือ
ความภาพเพียรอย่างถูกต้อง
อันเรียกว่า สัมมาวายามะ
หมายถึงการพยายามบังคับความคิดนึกและความรู้สึกไม่ให้เกิดความคิดชั่ว
ทําชั่วขึ้นในตน
การภาพเพียรทําความคิดชั่วและทําชั่ว
ที่เกิดขึ้นแล้วให้สิ้นไป
และยังหมายถึงการภาพเพียรทําให้เกิดความคิดที่ดีและการกระทําที่ดีขึ้นในตน
และการภาพเพียรรักษาความดีเหล่านั้นให้ย
ังคงมีอยู่ หรือให้แน่นแฟนมั่นคงยิ่งขึ้น
ส่วนประกอบประการที่ 7 ของผลทางอันประกอบเดืององค์แปดประการนั้นได้แก่
ความระลึกอย่างถูกต้อง อันเรียกว่า สัมมาสติ
หมายถึงการระลึกหรือสํานึกไว้อย่างไม่มีลืมว่าร่างกายของเรานี้
โดยแท้จริงแล้ว คืออะไร เป็นอย่างไร และเพียงได้
เพื่อไม่หลงสําคัญผิดให้ดีกว่าหรือเกินกว่าความเป็นจริงของมัน
และหมายถึงความระลึกไว้อย่างถูกต้องว่า ก็เป็นการเคลื่อนไหวก
ารกระทําตามหน้าที่ของมัน ซึ่งจะต้องเป็นไปตามธรรมชาติอย่างนั้น
เมื่อเกิดผลอันยานดัยขึ้น
อย่าได้หลงสําคัญผิด
หลงรักหลงชังให้มากภาพานั้น
ความรู้สึกยางถูกต้องนี้
ยังหมายถึงความ ระลึกว่าจิตของเรานั่น เป็นสิ่งอาจเปลี่ยนแ
ปลงทั้งในธางความคิดและความรู้สึก รุดหน้าเรื่อยไปไม่มีหยุด
หรือไม่ซ่ําขนาด certainly
และในขั้นสุดท้าย
ยังหมายถึงการระลึกไว้โดยไม่มีการหลงลืมในข้อปฏิบัติมีอันดับต่างๆกัน
ดังที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสสอนไว้แก่เรา เพื่อปฏิบ
ัติและกระทํากิจให้หลุดพ้นจากสิ่งที่ผูกมัดห่อหุ่ม
จนกระทั่งลุถึงความเอาตัวรอดได้อย่างสมบูรณ์ อันเรียกว่า พระนิพาท
ส่วนประกอบประกาศที่แปด
อันเป็นประกาศสุดท้ายของมักมีองค์แปดนั้น หมายถึง
ความดํารงจิตไว้อย่างถูกต้อง อันเรียกว่า สัมมาสมาธิ
ได้แก่การไม่ปลอยใจของเรา ให้ฟุ้งไปตามที่มันหญักจะฟุ้ง
แต่จักค่วบคุมมันไว้ให้มั่นคงหน่วยในสิ่
งที่เราเห็นว่ามันควรจะดํารงอยู่ในสึ่งนั้น
จนกระทั่งเกิดผลเป็นความรู้ หรือความเข้าใจ
อันถูกต้อง ในสิ่งที่เราประสงจะรู้หรือเข้าใจ
หรือเพื่อกระทํา
คือส่วนประกอบแป่ประการของหนทางอันประเสริฐอันประกอบดึงองค์แปด
ซึ่งเจ้าชายศิษฐธคโคตะมะ
ผู้ซึ่งบัดนี้กลายเป็นพระพุทธเจ้าไปแล้วนั้น ได้ส่งคนพบท
ี่โคนแห่งต้นโผล์ ในตําบลอุรุเวลา เมื่อ 2,500 กว่าปีมาแล้ว
ส่วนประกอบ 3 ประการในเวืองปลายนี้
คือความภาพเพียรอย่างถูกต้อง
ความระลึกอย่างถูกต้อง
และความดํารงจิตไว้อย่างถูกต้องนั้น มีความหมายยกกว้างไปถึงกับว่า
ผู้ที่จะปฏิบัติตามพระพุทธเจ้าอย่างใกล้ช
ิดจักต้องกระทําจนสุดกําลังความสามารถของตน
จนถึงกับสละเย่าเรื่อนออกบวดเป็นภิกษุ
จึงจะมีโอกาสกระทําได้อย่างสมบูรณ์
แต่ยังไรก็ตาม
ทุกคนไม่ว่าจะเป็นภิกษุหรือไม่ รวนแต่สามารถประพฤติในหลักธรรม ๓ ข้อนี้
ในอตราที่พอเหมาะกับแก่ความเป็นอยู่ของตนได้ทุกๆ คน
ตามมากตามน้อย
ตามความหมายแห่งข้อธรรมนั้นๆ ดังที่กล่าวแล้ว
สําหรับหลักธรรม ๒ ข้อขั้งตน
คือความเห็นอันถูกต้องและความมุมไม้อันถูกต้องนั้นก็เหมือนกัน
จะทําให้ดีถึงที่สุดได้ ก็เฉพาะบุคคลผู้ซึ่งได
้พยายามเป็นปีปีในการฝึกและการเจริญสมาธิพบนา
จนกระทั่งเข้าใจและเห็นแจ้งในความจริงของสิ่งทั้งปวง
โดยทํานองเดียวกับที่พระพุทธเจ้า
และว่าจัดเป็นใคร
ล้วนแต่ควรพยายามประพฤติในหลักธรรม ๒ ข้อนี้ต
ามมากตามน้อยเท่าที่ตนจะพึงกระทําได้เช่นเดียวกัน
ในบางครั้งเขาจะเห็นว่าสิ่งทุกสิ่งรอบตัวเข
า ไม่ได้สวยงามน่ารักดังที่มันปรากฏแก่เขา
และในบางคราวเขาจะเกิดความแน่ใจว่าวันหนึ่งเขาจะละทิ้
งสิ่งซึ่งเป็นมายาต่าง ๆ ในโลกนี้และหันไปสนใจกับสิ่
งซึ่งดีกว่า จะเริ่นกว่าและถาวรกว่านั้นได้เป็นแน่แท้
แต่สําหรับหลักธรรม ๓ ประการในตอนกลางของมักมิองแปกประการนั้น
เป็นหลักธรรมซึ่งบุคคลทุกประเภทสามารถป
ระพฤติปฏิบัติได้เต็มตามความสามารถของตน
ทุกคนควรพยายามประกอบอาชิบที่ไม่เป็นอันตรายต่อบุคคลผู้ใด
ทั้งโดยทางกายและทางวาจา
ทุกตุกคนควรพยายามและสามารถที่จะพยายามเพ
ื่อจะลีเกลี้ยงเสียจากการพูดชั่วและทําชั่ว
และแล้วเขาจะได้รับผลตอบแทนอย่างเพียงพอ
ร้อเท่ากับเป็นการแพ้วทางหนทางของตนเอง
เพื่อในวันหนึ่ง เขาจะสามารถควบคุมความคิดและฝึกจิตของตน
จนกระทั่งลุถถึงวิชาและความเห็นแจ้งอันแท้จริง
อันเป็นวิชาและความเห็นแจ้ง
ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ส่งค้นพบและส่งสอนไว้ ซึ่งส่งเรียกว่า ปัญญา
หรือย่า
เมื่อเขาได้รู้ถึงปัญญาอันแท้จริงเช่นนี้แล้ว
จิตก็จะไม่ยิตถือผัวพันหลุงไหลในสิ่งใดๆในโลกไหนๆอีกต่อไป
สิ่งนี้แหละ พระพุทธองค์ส่งค้นพบที่ควรแห่งต้นโภคือ พระ
องค์ส่งค้นพบผลทางอันประเสริฐอันประกอบ ด้วยองค์แปดประการ
ความเห็นอันถูกต้อง
ความมุ่งไม้อันถูกต้อง
การพูดจ้าอันถูกต้อง
การกระทําอันถูกต้อง
การเลี้ยงชีวิตอันถูกต้อง
ความพากเพียนอันถูกต้อง
ความระลึกอันถูกต้อง
และความดํารงจิตอย่างถูกต้อง
ทั้งหมดนี้ยังสรุปเรียกโดยชื่ออื่นได้อีก
เรียกว่า แนวทางปฏิบัติ 3 ประกาศ คือการประพฤติทางกาย วาจา
และการอบรมจิตจนเกิดความรู้แจ้ง
หรือเรียกโดยภาษาบาลีว่า ศีลสมาธิปัญญา ดังนี้