Chương 22
Trước khi phê bình,
hãy khen ngợi
Dưới thời Tổng thống Calvin Kulish,
một người bạn của tôi được làm khách mời của Nhà Trắng vào ngày cuối tuần.
Khi sắp bước vào giang phòng Tổng thống,
bạn tôi chợt nghe ngài nói với một cô thư ký,
Chức áo của cô đẹp quá,
cô quả là một cô gái thật duyên giắn".
Lời khen bất ngờ này làm cô thư ký đỏ mặt lúng túng.
Cô Lish nói tiếp,
"- Tôi nói thật lòng đấy,
cô xứng đáng với lời khen đó.
Tuy nhiên từ nay,
xin cô hãy cẩn thận hơn một chút
về cách chấm câu trong các gian kiện và thư tử nha".
Cách thức của tổng thống có vẻ là hơi lộ liễu,
nhưng lại tuyệt vời về mặt tâm lý.
Chắc chắn rằng tổng thống Kelvin rất hiểu rằng lời nói mà nhiều người muốn nghe nhất chính là lời khen.
Và khi một người đã được nghe lời khen rồi thì họ cũng sẽ dễ dàng nhận lời chê trách hay góp ý hơn.
Dưới đây là một bức thư nổi tiếng của tổng thống Abraham Lincoln,
viết cho tướng Joseph Hooker vào ngày 26 tháng 4 năm 1863,
thời kỳ đen tối nhất của cuộc nội chiến.
Trong suốt 18 tháng,
các viên tướng của Lincoln đã lãnh đạo quân liên minh đi từ thất bại thám hại này tới thất bại thám hại khác.
Dân chúng quắn loạn,
hàng ngàn binh sĩ đào ngủ,
ngay cả các thành viên của đảng Cộng hòa trong thường chuyện cũng muốn Lincoln phải tự chức.
Lincoln phải tuyệt vọng than rằng,
Giờ đây chúng ta đang ở bên bờ của sự quý diệt.
Tôi cảm thấy ngay cả Chúa Trời cũng muốn chống lại chúng ta.
Tôi gần như không còn nhìn thấy mục tiêu hiếp dọn nào cả."
Thế nhưng Linh Khinh lại viết cho người đã góp phần đẩy mình vào hoàn cảnh đen tối tuyệt dọng đó,
bằng giọng điệu thật ôn hòa tế nhị.
Vậy mà có lẽ đó là bức thư gây gắt nhất mà Linh Khinh đã viết sau khi trở thành Tổng thống.
Tôi đã bổ nhiệm ông là Tổng Chỉ huy Đạo quân Potomac.
Dĩ nhiên quyết định này dựa trên những cơ sở chính đáng.
Tuy nhiên ông cũng nên biết rằng,
có một vài việc gần đây tôi không hoàn toàn hài lòng về ông.
Tôi tin rằng ông là một quân nhân dũng cảm và tài năng,
những phẩm chất mà tôi rất quý trọng.
Tôi cũng tin rằng ông không pha lẫn chính trị vào đời binh nghiệp,
như thế thì thật là quý.
Ông tự tin vào chính mình,
một phẩm chất quan trọng nếu không nói là chính yếu.
Ông là người có tham vọng,
đó là điều rất tốt trong một trường mực nào đó.
Nhưng tôi nghĩ rằng trong thời gian tướng Burnside cầm quân,
chính tham vọng của ông đã cản phá công việc của ông ấy,
gây thiệt hại to lớn cho đất nước và cho người đồng đội đáng quý nhất.
Gần đây tôi có nghe lời phát biểu của ông rằng cả quân đội và chính phủ đều cần một nhà độc tài.
Dĩ nhiên không phải vì điều này mà chính vì bất chấp điều này,
tôi mới trao quyền chỉ huy cho ông.
Chỉ những chiến tướng nào giành được thắng lợi mới có thể trở thành nhà độc tài.
Lúc này thắng lợi quân sự mới là điều cấp bách,
còn chuyện độc tài thì tôi sẽ bàn sau.
Chính phủ sẽ ủng hộ ông hết khả năng của mình cũng như trước nay đối với mọi tướng lĩnh.
Nhưng tôi e rằng thái độ phê phán chỉ huy và làm suy giảm lòng tin cho lãnh đạo mà ông đang gieo rắc trong quân đội sẽ chống lại chính bản thân ông.
Tôi sẽ giúp ông trong một chừng mực nào đó để dẹp tan điều này."
Dù là ông hay cả là Napoleon tái thế đi chăn rửa,
cũng khó mà chấn chỉnh một đạo quân bị tiêm diễm thái độ đó.
Ông cần cảnh giác cho sự liều lĩnh của mình,
nhưng phải đem hết nghị lực và nhiệt quyết để tiến lên,
mang thắng lợi về cho đất nước.
Trong kinh doanh,
nguyên tắc này được ứng dụng như thế nào?
Trường hợp của WP Goh thuộc công ty Wark ở Philadelphia cho chúng ta thấy cách ứng dụng rất cụ thể.
Công ty Wark đã ký hợp đồng xây dựng một tòa nhà văn phòng lớn ở Philadelphia.
ở Philadelphia.
Mọi việc đang trôi chảy,
công trình gần chư đã hoàn tất,
thì đột nhiên người thầu
phần trang trí bằng đồng thao thông báo không thể đưa sản phẩm đến đúng thời hạn.
Như vậy là hợp đồng
có thể sẽ bị trải hạn và dĩ nhiên là tổn thất sẽ rất lớn nếu như tòa nhà không sớm đưa vào hoạt động.
Lời qua tiếng lại rất gây rắc,
trăng thẳng trong những cuộc trao đổi điện thoại đường dài,
hoàn toàn vô ích.
Thế là ông Co được phái đến New York để phục vụ con sư tử đồng đó.
Giờ chào chủ hãng đồng xong,
ông Co vừa giả hỏi,
ông có biết rằng cả Brooklyn này không ai trùng tên với ông không?
Ông chủ hãng ngạc nhiên,
ồ không tôi không biết điều đó.
Ông Co tiếp tục,
khi dò tìm địa chỉ của ông trong quyển niên giám điện thoại Brooklyn,
tôi thấy ông là người chuyên nhất có cái tên như vậy đấy.
Ông chủ công ty đồng vừa nói vừa lật quyển niên giám điện thoại một cách thú vị.
Ồ vậy mà tôi không biết chứ.
Tiếp đó giọng ông đầy trẻ tự hào.
Đúng thế tên của tôi đặc biệt thật.
Gia đình tôi gốc Hà Lan sang định cư ở New York cách đây gần 200 năm.
Ông tiếp tục trò chuyện về gia đình và tổ tiên mình trong vài phút.
Khi ông dứt đề tài đó,
Goh chuyển sang khen ngợi công ty.
Hiếm khi tôi được thấy một xưởng đồng to lớn và khang trang như thế này".
Ông chủ hãng thoáng hãnh diện.
Tôi đã dành cả cuộc đời để dựng lên cơ nghiệp này đấy,
tôi cũng rất tự hào cho nó.
Thế ông có muốn đi xem một dòng không?
Trong lúc đi tham quan,
Go khen ngợi hệ thống sản xuất của ông ta và chú ý đến một vài chiếc máy khác thường.
Ông chủ hãng cho biết,
chính mình đã sáng chế ra các máy này rồi dành nhiều thời gian để giảng trải
về cách dẫn hành của cả hệ thống.
Sau đó ông ta đã mời co đi ăn trưa.
Sau bữa ăn trưa,
ông chủ hãng nói
Bây giờ ta bàn công việc nha.
Dĩ nhiên tôi biết tại sao ông tới đây.
Nhưng tôi không ngờ rằng cuộc gặp mặt của chúng ta
lại thú vị đến thế.
Ông có thể yên tâm quay về Philadelphia.
Tôi hứa sẽ giao hạn đúng hạn
dù cho phải hoãn các đơn đặt hạn khác.
Thế là vật liệu đã đến đúng hạn
và tòa nhà được hoàn thành đúng thời hạn hợp đồng.
nếu ông Gore cũng gây gỗ tranh cãi như thói thường thì sao?
Thì chắc chắn rằng ông ta chẳng bao giờ đạt được mục đích chính đáng của mình.
Dorothy Krupalski,
Giám đốc chi nhánh Liên minh tính dụng Fort McMouth,
New Jersey,
kể lại cách mà bà đã giúp cho một nhân viên cải thiện khả năng làm việc như thế nào.
Gần đây chúng tôi tuyển cho một nhân viên thu ngân được quấn luyện nghiệp dụ chính quy,
Cô xử lý công việc chính xác,
nhanh chóng và tiếp xúc với khách hàng bằng cung cách không thể chê vào đâu được.
Nhưng vấn đề lại phát sinh vào cuối ngày,
lúc kết toán sổ sách.
Trưởng phòng kế toán đến gặp tôi và nhất quyết đề nghị sa thải cô.
Cô kết sổ quá chậm,
khiến cho mọi người phải ở lại sau giờ làm việc,
mặc dù anh ta đã nhiều lần chỉ cách cho cô làm tốt hơn.
Hôm sau tôi đến quan sát cách cô làm việc mà chẳng cần nhiều thời gian đã có thể phát hiện lý do cô gặp khó khăn trong chuyện này.
Sau giờ đóng cửa tôi đến trò chuyện với cô.
Tôi khen ngợi về sự thân thiện và kể mở của cô với khách hàng.
Khen cô làm việc chính xác và nhanh chóng.
Sau đó tôi gợi ý cùng cô xem lại cách thức cô kết sổ tiền mặt hàng ngày.
Một khi hiểu mình được tin tưởng,
cô dễ dàng theo gợi ý của tôi và chẳng bao lâu là cô đã thành thạo công việc này.
Khen ngợi trước khi góp ý cũng giống như nhà sĩ bắt đầu công việc bằng thuốc tê.
Nó sẽ giúp cho bệnh nhân khỏi đau đớn khi bị nhổ răng.
Những người lãnh đạo và quản lý cần khi nhớ hết điều này.
Khát vọng sâu xa của mỗi con người là được khen ngợi,
được tôn trọng và được quan tâm.
Không gì ít tốn kén bằng lời khen,
lời cảm ơn và lời xin lỗi.
Mành lúc
Nguyên tắc 22
Đời khen ngợi chân thành.